ni Homer Nievera, CDE, CVM | Kumusta ka-negosyo? Nawa’y nasa Mabuti kang kalagayan. Marami sa ating mga kababayan ang nasama sa hanay ng libu-libong nawalan ng trabaho sa unang tatlong buwan ng pandemya. Ang nakakalungkot, ay mas marami pa nga ang nakalinya dito.

Dalawampung taon na ang nakakaraan nang ako ay mapabilang sa ganitong sitwasyon dulot ng masamang ekonomiya. Dahil natuto na ako na di dumipende sa kita sa sweldo, nag desisiyon ako noon na magkaroon ng maliit na negosyo na maaaring sumalo kung sumama ang ekonomiya.

Sa pagkakataon ngayon, ang mumunting negosyo na aking nasimulan sa Amerika ay nakakatulong na sa mga ilang tao na nasa Pilipinas. Ngayong nagtatanggalan sa maraming kumpanya, ay may maayos na kita ang aking mga ka-partner (di na sila basta empleyado). Oo, wala na akong empleyado kas inga, kasama na sila sa pagnenegosyo!

Kung ngayon ka pala ng magsisimula sa pagnenegosyo, alalahanin mong mahirap man ito sa simula – lalo na’t may krisis – gagaan ito sa hinharap. Kailangan mol ang magsimula. Hayaan mong tulungan kita sa pamamagitan ng pitak na ito. Narito ang ilang tanong n adapt mong sagutin bago ka magsimula sa iyong negosyo.

O siya, tara na at matuto!

#1 Bakit mo nais magsimula ng negosyo?

Ang tanong na ito ay mukhang simple kung ang sagot mo ay – “Para yumaman!” – ngunit malayo ito sa katotohanan kung titingnan mo ang bilang ng mga taong lubos na yumaman sa pagnenegosyo. Ilagay muna natin sa isang perspektiba ang pagyaman sa pagnenegosyo.

Ang pagyaman kasi ay may kinalaman sa maraming bagay kung ikaw ay nagnenegosyo. Bukod sa sipag at tiyaga, nariyan ang maaayos na cash flow, pagkalkula ng risk (o sugal), maayos na pamamalakad sa tauhan at higit sa lahat, ay pagsasaayos ng mga sistema.

Ang sagot mo sa tanong na bakit nais mong magsimula ng negosyo ay di dapat na iayon sa pagyaman kundi sa pagnanais na maitaguyod ang pamilya, mga tauhan at magkaroon ng oportunidad na makatilong sa tao. Kung yan ang unang batayan ng pagnenegosyo, nasa tamang landas ka na agad.

Kung ang dulo nito ay ang lubos mong pagyaman, yan ang mainam. Ang mahalaga ay masagot mo nnang tuwiran ang basikong dahilan na siyang gagabay sa maayos na landas ng pagnenegosyo.

#2 Ano’ng uri ng negosyo ang nais mong itayo?

Maraming uri ng negosyo ang maaari mong itayo nang naaayon sa maraming bagay.

Una, tanungin mo ang sarili mo kung ano ang pagkahilig (o passion) mo. Dito kasi nagsisimula ang pagmolde ng mga idea. Kasi nga naman punong-puno ang puso mo ng excitement. Ito ang unang tutulak sa iyo upang managinip ng isang negosyo, di ba?

Ikalawa, tingnan ang iyong skills o kasanayan. Naaayon bai to sa pagkahilig mo sa isang bagay? May isa akong kaibigan na mahilig siyang magdisenyo at lumikha ng mga damit mula sa kanyang mga lumang kasuotan. Naibebenta niya ito online. Ang ginawa niya ay nag-aral siya online sa pagtatahi. Ngayon, bumili na siya ng isang high-speed sewer at kasama ang ilang ka-pamilya, nagsimulang magtahi ng face mask. Ito ang una nilang produkto sa pagnenegosyo.

Ang uri ng negosyo nan ais mong itayo ay nakasalalay sa mga bagay na hilig mo at alam na ding gawin. Kung magkatugma na ito, simul ana ito ng iyong negosyo.

#3 Ano ang mga balakid na kinakaharap mo?

Lahat ng negosyo ay may balakid (o challenges). Lalu na kung magsisimula ka pa lang.

Alamin mo ito ng maigi at paigtingin ang pagpa-plano para sa pagharap sa mga ito. Malamang, ang una mong balakid ay kapital, di ba? Saliksikin ang mga paraan upang magawan mo ito ng paraan.

Ang madalas kong kasagutan dito ay ang pagtingin sa sarili mo munang puhunan. May kilala akong nagkaroon ng isang malaki at malawak na negosyo ng ice candy sa halagang 500 pesos na panimulang kapital. Ang isang barbeque business naman ay nagsimula sa halagang 3,000 pesos. Di alintana ang halaga ng kapital, may magagawa kang negosyo. Maaaring di ito ang una mong naisip, maaari mo itong ikonekta sa dulo. Kailangan mo lang magsimula.

Marunong ka bang magbenta o mag-sales? Isa din itong balakid sa mga nais magnegosyo. Kailangan kasi marunong kang magbenta. Kung di mo kayang ibenta ang isang ideya, halimbawa, paano ka magnenegosyo?

Tandaan mon a kung wala ng puhunan sa simula, matuto kang magbenta ng mga bagay na may kinalaman sa magiging negosyo mo. Ang kita ditto, kahit komison, ay maaari mon ang gawin puhunan. Isang halimbawa ay ang paghango ng mga gulay sa mga nagbabagsak o wholesaler. Kung ikaw ang naglalako nito, di mo kailangan ng puhunan dahil papatungan mol ang naman ito upang maging kita mo, di ba? Ganyan ang simula ng mga nagtitinda na ngayon sa palengke.

Anumang balakid ang hinaharap mo ay dapat pagplanuhan ang solusyon. Pag-isipan lang itong Mabuti upang di ka mabigla sa hinaharap.

#4 Sinu-sino ang merkado mo?

Buo man ang ideya mo para sa produkto o serbisyong ilalako mo, kilalanin mo kung sino ang kostumer mo. Isa sa mga balakid na kinakaharap ng mga nagsisimulang nagnenegosyo ay ang pag-target na maigi sa kanilang magiging kostumer. Ang iba naman, ay di nila muna kinilala ang magiging kostumer kaya naman nasasayang ang maraming bagay.

Anu-ano ba ang masamang kahihinatnan sa maling pag-target ng kostumer?

Ang disenyo ng produkto o serbisyo ay mali kung di naaayon sa panlasa o kagustuhan ng kostumer mo. Sayang ang oras at pera sa pagbebenta kung mali ang taong pinagbebentahan mo. Sa marketing na lang, saying ang perang igugugol dito. Ang mas masama pa, may naka-pickup na ng ideya mo at naisaayos ang pag-market nito kaya sila ang nanalo!

Sa pagpaplano, ayusin mo na agad ang pagtantya sa merkado mo. Kung sino ang dapat itarget mo, gawing masinsin ang pagsaliksik sa maraming bagay ayon sa iyong tinatarget na merkado. Ito ang simula kasi ng pagsasaayos ng isyong produkto o serbisyo nang naaayon sa kostumer.

#5 Ano’ng mga permit, lisensya etc. ang kailangan mo?

Bilang isang maayos at legal na negosyo, kailangan mong malaman ang lahat ng patungkol dito. Marami kasi ang nagsisimula nang di man lang tinitingnan ang bagay na ito. Kaya sa dulo sila nagkakaproblema.

Tandaan na mahala ang maayos na negosyo sa legal na paraan upang di ka magkaroon ng problem ana siya namang ikasasara ng iyong negosyo – mapa-online man ito o hindi.

Konklusyon

Ang pagnenegosyo ay may halong hirap at saya. ‘Wag kang tututok lang sa hirap kundi sa say ana dulot nito dahil ngayon, ikaw na ang boss!

Tandaan din, sa lahat ng bagay, dasal, tiyaga at tiwala sa sariling kakayahan ang kailangan upang mag tagumpay, ka-negosyo!

—

Si Homer Nievera ay isang technopreneur. Magmensahe lamang sa email na chief@negosentro.com kung may mga katanungan.

(Visited 7,386 times, 10 visits today)